Czy upośledzenie umysłowe jest dziedziczne? Uwarunkowanie genetyczne

Czytelniku! pamiętaj, że wszystkie informacje i porady zawarte na naszym portalu nie zastąpią indywidualnej konsultacji z fachowcem/lekarzem. Stosowanie treści zawartych na naszym blogu w praktyce każdorazowo powinno być konsultowane z specjalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawca portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania porad zamieszczanych na stronie.

We współczesnym świecie, który jest bardzo rozwinięty, ludzki mózg nadal pozostawia wiele do odkrycia. Wciąż jeszcze nie do końca jest zbadany. Wiemy natomiast, że niepełnosprawność intelektualna stanowi bardzo poważny problem medyczny i społeczny. W literaturze znaleźć możemy wiele definicji i określeń niepełnosprawności intelektualnych, ale czy upośledzenie umysłowe jest dziedziczne? To nurtujące pytanie, na które najlepiej odpowie lekarz specjalista. A jaka jest nasza wiedza na temat niepełnosprawności umysłowych?

Choroby genetyczne powodujące upośledzenie umysłowe

Czym w ogóle jest niepełnosprawność intelektualna? Według definicji, nie jest ona chorobą, a zespołem różnorodnych zaburzeń. Można ją również rozpatrywać indywidualnie, co wieli specjalistów lekarzy praktykuje. Ponad to, upośledzenie umysłowe przebiega różnorodnie. U niektórych osób jest bardziej nasilone, a u innych mniej. Samo pojęcie „niepełnosprawności intelektualnej” funkcjonuje od niedawna. Wcześniej określenia upośledzenia umysłowego wybrzmiewały w sposób pejoratywny, dlatego by zmniejszyć stygmatyzację osób obciążonych zastosowano i zdefiniowano nowe określenie.

Za niepełnosprawność intelektualną odpowiedzialne są czynniki genetyczne, które występują w przebiegu wad rozwojowych, a także zaburzeń chromosomów. Mogą być one wrodzone, czyli monogenowe i wrodzone metaboliczne. Niepełnosprawność intelektualna rozpatrywana jest różnorako, może być widoczna równie w rzadkich chorobach i może być różnie nasilona. Niektórzy mogą mieć trudności w uczeniu się, a inni głęboką niepełnosprawność. Warto jednak zauważyć, że niepełnosprawność umysłowa, może mieć związek z czynnikiem genetycznym. Jednakże jeśli zauważymy u dziecka pewne trudności, osobliwe cechy, niepokojące symptomy, powinniśmy udać się do lekarza na konsultację. Ponad to, istnieje wiele laboratoriów, w których możemy zbadać u dziecka geny odpowiedzialne za wystąpienie upośledzenia umysłowego. Zatem jeśli szukamy odpowiedzi na pytanie czy upośledzenie umysłowe jest dziedziczne? Odpowiadamy, że nie jest to jednoznaczne, ale pewne geny mogą się do tego przyczynić, warto jednak zawsze skonsultować się z lekarzem.

Upośledzenie umysłowe przyczyny

Jakie są przyczyny niepełnosprawności intelektualnej? Trudno jednoznacznie określić, ale nauka wyodrębniła definicję upośledzenia umysłowego, a także je sklasyfikowała. Upośledzenie umysłowe, dzieli się bowiem na pierwotne i wtórne.

• Upośledzenie umysłowe pierwotne – uwarunkowane jest czynnikami genetycznymi, lub wrodzonymi zaburzeniami metabolicznymi.
• Upośledzenie umysłowe wtórne – jest wrodzone, ale powstały w okresie płodowym, lub podczas porodu, mogą być również nabyte w dzieciństwie.

Przyczyny upośledzeń umysłowych są znane właściwie w 50-70% przypadków i nauka wyróżnia takie czynniki wpływające na niepełnosprawność umysłową:

• czynniki genetyczne: wrodzone zaburzenia metaboliczne, aberracje, czyli zaburzenia chromosomowe, np. zespół Downa,
• zespoły o niewyjaśnionym trybie dziedziczenia,
• czynniki uszkadzające płód – choroby wirusowe lub zakaźne matki,
• czynniki immunologiczne, takie jak niezgodność antygenowa, między krwią matki i płodu, a także toksyczne leki i substancje,
• czynniki wpływające na płód w czasie trwania porodu i pierwszych trzech lat życia, przyczynami upośledzeń umysłowych mogą być urazy głowy lub zatrucia Ośrodkowego Układu Nerwowego,

Należy nadmienić również ważną rolę przyczyn psychospołecznych, czyli zaniedbań wychowawczych. Te zwłaszcza dotyczą lekkiego upośledzenia, ponieważ mogą powstać z powodu stałego braku stymulacji aktywności umysłowej dziecka. Jak widać przyczyny upośledzeń umysłowych jest wiele, wiele nie zależy od genów, tylko od czynników zewnętrznych.

Czy upośledzenie umysłowe można wyleczyć?

Upośledzenie umysłowe, to zaburzenia w rozwoju. Objawiają się znacznym obniżeniem funkcji intelektualnych i wiążą się z trudnościami w nauce, porozumiewaniu się, wykonywaniu prostych czynności domowych. Niektóre niepełnosprawności wiążą się również z trudnościami w nawiązywaniu relacji i funkcji społecznych. Znamy już odpowiedź, czy upośledzenie umysłowe jest dziedziczne, ale czy upośledzenie umysłowe można wyleczyć? Medycyna odpowiada na to pytanie. Mówi, że upośledzenia umysłowego nie da się w pełni wyleczyć, ale wdrożone na wczesnym etapie rozwoju odpowiednie kształcenie, a także terapia, może pomóc w znacznym stopniu w osiąganiu samodzielności.

Stopnie upośledzenia umysłowego u dzieci

Prócz tego, że upośledzenie umysłowe można rozpatrywać w kategorii czynników przyczyn pojawienia się go, to można jeszcze odwołać się do stopni niepełnosprawności umysłowej. Wyróżnia się upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym. Każde z nich różni się od siebie w spektrum pogłębienia. Zobaczmy czym charakteryzują się stopnie upośledzenia umysłowego u dzieci.

Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim – objawy

Stopnie upośledzenia umysłowego u dzieci różnią się od siebie i warto obserwować zachowania swojego dziecka podczas jego rozwoju. Upośledzenie umysłowe lekkie może objawiać się tym, że IQ dziecka mieści się w zakresie od 50-90. Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim pozwala na poprawne wykonywanie codziennych czynności, czy podtrzymywanie konwersacji, ale dojrzałość społeczną przypomina stan umysłowy wykształcony u 17- letniej osoby. Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim objawy to również trudności z czytaniem i pisaniem, ale w większości przypadków, osoby o lekkim stopniu upośledzenia mogą podejmować pracę. Rozwój mowy, przychodzi później, dlatego mowa i słownictwo jest znacznie uboższa. Trudniej jest również zapamiętać liczby. Zaburzone mogą być również takie umiejętności jak logiczne myślenie, podzielność uwagi, czy pamięć. Niekiedy objawem upośledzenia umysłowego mogą być również zaburzenia ruchów motoryki, które przejawia się w powolności, oraz trudności w wykonywaniu ruchów precyzyjnie.

Jak rozpoznać upośledzenie umysłowe u małego dziecka?

Rozpoznanie wymienionych wyżej objawów upośledzenia umysłowego, może być dla rodziców znakiem by zacząć działać. Pamiętajmy jednak, że merytoryczną opinię może wydać lekarz specjalista, psycholog lub nauczyciel w przedszkolu, a także neurolodzy. To opinia specjalistów powinna być dla nas drogowskazem do działań na polu niepełnosprawności umysłowej naszych dzieci. Niekiedy, zdarza się tak, że dzieci później zaczynają mówić, pisać, interesować się książkami itp. Nie oznacza to oczywiście od razu, że dziecko jest upośledzone umysłowo w stopniu lekkim. Należy wówczas wybrać się na konsultację do wyżej wymienionych specjalistów.

W jakim wieku diagnozuje się upośledzenie umysłowe

Tak jak wcześniej wspomniano, najważniejsze są pierwszy trzy lata życia dziecka. Wówczas obserwujemy jego rozwój i zmiany zachodzące w organizmie. Dlatego na pytanie w jakim wieku diagnozuje się upośledzenie umysłowe, odpowiadamy, że w wieku około 3-5 lat.

Czy upośledzenie w stopniu lekkim może się cofnąć?

Upośledzenia umysłowego nie da się całkowicie wyleczyć, można jednak wpłynąć na rozwój niektórych funkcji intelektualnych u dzieci zdradzających jego wczesne objawy poprzez zastosowanie odpowiednich terapii.